यौनसम्पर्कपछि शुक्रकीट श्रीमतीको पाठेघरभित्र नगएर योनिबाट बाहिर निस्कन्छ । के कारणले होला ? अनि यौनसम्पर्कका बेला श्रीमतीको योनिबाट अधिक मात्रामा चिप्लो पदार्थ आउँछ । किन यस्तो हुन्छ ?
५१५

के वीर्य र शुक्रकीट एउटै कुरा हो ?
कतिपयले वीर्य र शुक्रकीटलाई एकै मान्छन् तर यी दुवै कुरा एकै भने होइनन् । पहिले वीर्य के हो कुरा गरौं । पुरुषको यौन उत्तेजनालाई निरन्तरता दिन सकिए यौन प्रतिक्रिया चक्रको तेस्रो चरणमा चरमसुख (orgasm) पाउने हाराहारीमा मूत्रद्वारबाट एक प्रकारको सेतो तरल पदार्थ निस्कन्छ जसलाई वीर्य (semen) भनिन्छ । यही वीर्यमै शुक्रकीट हुन्छ । तपाईंलाई थाहा होला, मूत्रथैलीको मुनितिर दुईतिर वीर्य थैली हुन्छन्, यसैको रस नै वीर्यको मुख्य अंश (४६ देखि ८० प्रतिशत) हो भने पौरुष ग्रन्थीको रस पनि पर्याप्त मात्रामा (१३ देखि ३३ प्रतिशत) हुन्छ । अण्डकोष तथा इपिडिडाइमिस (अण्डकोषसंगै जोडिएको एक भाग) बाट आउने रसको मात्रा यस्तै ५ प्रतिशत हुन्छ भने मूत्रनलीका अन्य ग्रन्थीबाट आउने रसको मात्रा त्यसभन्दा पनि कम ।

अब यो शुक्रकीट के हो भन्ने विषयमा पनि कुरा गरौं । सामान्यतया: एकपल्ट वीर्यस्खलन हुँदा यस्तै ३ देखि ५ मिली (५मिली भन्नाले १ चियाचम्चा जति) निस्कने वीर्यमा शुक्रकीटको संख्या ४ देखि १२ करोड हुन्छ । हामीले देख्ने वीर्यको सानो अंशमात्र शुक्रकीटको मात्राले ओगटेको हुन्छ । शुक्रकीट निकै साना हुन्छन् । प्रयोगशालामा सूक्ष्मदर्शक यन्त्रको मद्दतले यसको परीक्षण गरिन्छ । परिपक्व शुक्रकीटको संरचना केही जटिल भए पनि सरल रूपमा भन्नुपर्दा अघिपट्टीको अण्डाकार तर थेप्चो भागलाई ‘टाउको’ भनिन्छ जसको लम्बाइ ४–५ माइक्रोन (१ माइक्रोन भन्नाले १ मिलिमिटरको १ हजारवाँ भाग बुझिन्छ) हुन्छ । बीचको नलि आकारको भाग (middle piece) लाई ‘घाँटी (neck)’ले जोडेको हुन्छ भने पछिल्तिर पातलो पुच्छर हुन्छ । यो शुक्रकीट नै पुरुषको प्रजनन कोष हो । वीर्यमा भएको शुक्रकीटबाट डिम्बको निसेंचन जरुरी हुन्छ । यदि वीर्यमा शुक्रकीट नै छैन भने गर्भ रहन सक्ने कुरै भएन ।

वीर्यमा पाइने शुक्रकीटको उत्पादन भने अण्डकोषमा हुन्छ । अण्डकोषमा अति नै मसिना नली आकारका गुँडुल्किएको (coiled) अवस्थामा भएका seminiferous tubles निरन्तर रूपमा शुक्रकीट बन्ने वा भनौ परिपक्व हुने प्रक्रिया चलिरहन्छ । सामान्य अवस्थामा किशोरावस्थामा एकपल्ट वीर्य बन्ने तथा शुक्रकीटको उत्पादन हुने प्रक्रिया सुरु भएपछि जीवन पर्यन्त निरन्तर रूपमा चलिरहन्छ ।
शुक्रकीट पाठेघरतिर नगएर किन योनि बाहिर निस्किएको होला ?

अब त तपाईंले पक्कै थाहा पाउनुभयो होला कि बाहिर तिर निस्किएको कुरा वास्तवमा वीर्य हो । कुनै पुरुषले महिलाको योनिमा वीर्य स्खलन गरेपछि स्खलित वीर्य तथा योनि रस बिस्तारै बाहिरतिर आउँछ । यो स्वाभाविक कुरा हो । तपाईं वा तपाईंकी श्रीमतीमा यसले कुनै असजिलो सृजना गर्छ भने यौन सम्पर्कपछि कुनै कपडाले पुछ्न सक्नुहुन्छ । अर्को कुरा तपाईंकी श्रीमतीले अण्डरवेयर भित्र लगाइने सानो स्यानिटरी प्याड वा लाइनर पनि लगाउन सक्नुहुन्छ ।

यसरी वीर्य बाहिर निस्कँदा कतै गर्भ रहने हो कि भन्ने चिन्ता पनि हुन्छ । यसका लागि गर्भ कसरी रहन्छ भन्ने कुरा बुझौं । सन्तानको उत्पत्ति प्रमुख रूपमा पुरुषबाट निस्कने शुक्रकीट र स्त्रीमा विकसित भएका डिम्बको मिलनबाट हुन्छ । यौन सम्पर्कको बेला पुरुषको वीर्यस्लखलन हुँदा निस्किएका करोडौं शुक्रकीटमध्ये केही पाठेघरको मुख हुँदै पाठेघर र त्यसपछि डिम्बवाहिनी नलीमा पुग्छन् । त्यहाँ परिपक्व भएको डिम्ब (अण्डा)सँग असंख्य शुक्रकीटमध्ये एकको मात्र मिलन हुन्छ । यसरी मिलन हुने प्रक्रियालाई निसेचन (Fertilization) भनिन्छ । शुक्रकीट र डिम्बको मिलन भएको कोषलाई युग्मज (Zygote) भनिन्छ र यही नै पछि विकसित भएर शिशु बन्छ ।
यदि वीर्यको स्खलन योनिको भित्री भागमा भएको छ भने जति नै धेरै मात्रामा वीर्य बाहिर निस्किए जस्तो लागे पनि पाठेघरको मुखसम्म पर्याप्त संख्यामा शुक्रकीट पुग्छन् । सामान्यतया: यसरी वीर्य बाहिर निस्कँदा गर्भधारण नहुने कुनै कारण हुँदैन । यसले त पर्याप्त मात्रामा वीर्य स्खलन भएको कुरालाई संकेत गर्छ ।

अत्यधिक योनि रस किन आएको ?
यौन उत्तेजनाका बेला पुरुषमा लिङ्गबाट र महिलाको योनिबाट रस आउँछ । पुरुषको हकमा यो नगण्य हुन्छ भने महिलाको योनिरसले भने यौनसम्पर्कलाई सहज बनाउँछ । योनिको भित्री तह श्लेष्म युक्त हुन्छ । त्यसैले स्वाभाविक अवस्थामा पनि यो एक किसिमकले भिजेको अवस्थामै हुन्छ । भिजेको अवस्थामा हुने भए पनि सामान्यतया: थाहा हुने गरी योनिमा भएको रस बाहिर आउँदैन । यौन उत्तेजनाका बेलामा भने अत्यधिक रस आउँछ ।

योनिरस कसरी आउँछ छ त ? यौन उत्तेजना हुन थालेपछि रगतको प्रवाह कटी प्रदेशमा त्यसमा पनि भगक्षेत्र र योनिमा बढी हुन थाल्छ । यसको वरिपरि प्रशस्त मात्रामा रक्तनसाहरू हुन्छन् । यौन उत्तेजनाका बेला यी रक्तनसाहरूमा रगतको बहाब बढ्छ । योनिमा रस निकाल्ने विशेष ग्रन्थीहरू भने हुँदैनन् तर यसको भित्ता नै रसाएर आउँछ । सुरुमा यी रस योनिको भित्र मात्र रहे पनि निकै नै निस्किए योनिद्वारभन्दा बाहिरतिर पनि आउँछ । योनिरसको मात्रा यौन उत्तेजनाको स्तरमा भर पर्छ भने कतिपय स्थितिमा यो व्यक्तिअनुसार पनि हुन्छ । यौन उत्तेजनाका बेला योनिरस आउनु स्वाभाविक हो । यसले यौनसम्पर्कमा सहजता ल्याउने भए पनि कहिलेकाहीँ अत्यधिक योनिश्राव भएको स्थितिमा आवश्यक घर्षण नहुँदा यौन आनन्द प्राप्तिमा केही कमी आउन सक्छ । यस्तो स्थितिमा योनि सफाकपडाले पुछेर यौन सम्पर्कलाई निरन्तरता दिन सकिन्छ ।

स्वाभाविक योनिश्राव खासै चिन्ताको विषय होइन तर योनिबाट आउने रस मैलो वा गन्हाउनेछ भने संक्रमण भएको हुनसक्छ तसर्थ चिकित्सकको सल्लाह लिनुपर्छ ।